ป่าต้นน้ำ บ้านน้ำราด สุราษฎร์ฯ: ภารกิจตามหาธารน้ำผุดมรกต และสมบัติล้ำค่าแห่งเขาหินปูน

ณ ที่แห่งนี้... ความใสของน้ำคือภาพสะท้อนหัวใจของผู้คน

มีสถานที่เพียงไม่กี่แห่งบนโลก ที่ธรรมชาติยังคงเปล่งประกายความบริสุทธิ์ออกมาได้ชัดเจนเพียงแค่สบตา ธารน้ำสีมรกตใสราวคริสตัลที่ผุดพรายไม่รู้จบจากผืนดิน โอบล้อมด้วยผืนป่าเขียวชอุ่มและความเงียบสงบที่หาได้ยากยิ่ง

ป่าต้นน้ำ บ้านน้ำราด อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี คือหนึ่งในสถานที่เหล่านั้น ทันทีที่ก้าวเท้าเข้าไป ไอเย็นจากผืนน้ำใสและกลิ่นหอมสะอาดของป่าจะค่อย ๆ โอบกอดคุณไว้ราวกับการต้อนรับอย่างอ่อนโยนจากธรรมชาติ แต่ความงดงามที่เห็นตรงหน้า… ไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ หากคือ “อัญมณีของผืนป่า” ที่ชุมชนบ้านน้ำราดร่วมกันพิทักษ์ไว้ด้วยหัวใจ และวันนี้หาดทิพย์เจอนี่อยากชวนคุณไปค้นหาเรื่องราวที่ซ่อนอยู่ใต้ความใสของสายน้ำนั้น

จากผืนป่าที่เคยบอบช้ำ สู่บทเรียนราคาแพงที่ชื่อว่า “ภัยแล้ง”

ก่อนจะกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวแสนงดงาม ผืนป่ากว่า 1,190 ไร่แห่งนี้ เคยผ่านช่วงเวลาที่หนักหนา ทั้งยุคสัมปทานไม้และการบุกรุก จนสัตว์ป่าขนาดใหญ่อย่างช้าง กระทิง หรือเสือโคร่งต้องล่าถอยจากถิ่นอาศัยเดิม แต่จุดเปลี่ยนที่ปลุกทุกคนให้ตื่น ไม่ใช่เสียงเลื่อยยนต์ หากคือ ภัยแล้งรุนแรงในปี 2551

คุณสุจิน นาคบำรุง (กำนันตำบลบ้านทำเนียบ) เล่าว่า วันที่แหล่งน้ำซึ่งเป็นหัวใจของหมู่บ้านเริ่มเหือดหาย คือวันที่ชุมชนตระหนักว่า หากไม่ลุกขึ้นมาดูแลผืนป่าแห่งนี้ด้วยตัวเอง บ้านของพวกเขาอาจไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป

จุดเริ่มต้นของการพิทักษ์… ด้วยหัวใจของคนในพื้นที่

ปีเดียวกันนั้นเอง กลุ่มรักษาป่าต้นน้ำบ้านน้ำราด จึงถือกำเนิดขึ้นด้วยภารกิจง่าย ๆ แต่ยิ่งใหญ่ คือการดูแล เฝ้าระวังและฟื้นฟูผืนป่าอย่างจริงจัง

จนกระทั่งปี 2558 เมื่อภาพความงามของธารน้ำผุดสีมรกตถูกส่งต่อไปทั่วโลกออนไลน์ บ้านน้ำราดก็กลายเป็นจุดหมายในฝันของนักท่องเที่ยว ผู้คนหลั่งไหลเข้ามานับล้านต่อปี พร้อมกับความท้าทายครั้งใหม่—ขยะ ความแออัดและความเปราะบางของธรรมชาติ

บททดสอบครั้งใหญ่ กับการท่องเที่ยวที่ไม่ทิ้งรอยแผลไว้กับป่า

ชุมชนบ้านน้ำราดไม่ยอมให้ความงามนี้ถูกทำลาย พวกเขาจึงลุกขึ้นมาจัดการท่องเที่ยวด้วยตัวเอง วางกติกาที่ชัดเจนและจริงจัง ตั้งแต่การห้ามนำพลาสติกใช้ครั้งเดียวเข้าพื้นที่ไปจนถึงการแบ่งโซนใช้งานอย่างเหมาะสม เพราะบ้านน้ำราดไม่ต้องการเป็นเพียงจุดเช็กอินชั่วคราว แต่ตั้งใจจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชีวิตและอยู่ร่วมกับธรรมชาติได้อย่างยั่งยืน

ล่องไปอย่างช้า ๆ เพื่อฟังเสียงของผืนป่า

เมื่อความโกลาหลถูกจัดระเบียบ ประสบการณ์การท่องเที่ยวที่แท้จริงจึงเริ่มต้นขึ้น นอกจากการเดินชมธรรมชาติบนสะพานไม้และการเล่นน้ำในจุดที่กำหนด การพายเรือคายัค คือหัวใจของการเชื่อมโยงผู้มาเยือนกับผืนป่า

เรือลำเล็ก ๆ ล่องไปอย่างช้า ๆ ตามลำคลองใส ผ่านรากไม้โสกน้ำที่หยั่งลึก ผ่านเงาสะท้อนของป่าพุบนผิวน้ำนิ่งสงบ นี่ไม่ใช่การเดินทางที่เร่งรีบ แต่คือการเปิดพื้นที่ให้เราได้ฟังธรรมชาติอย่างแท้จริง

ป่าพุ… ระบบนิเวศมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติสร้างขึ้นอย่างประณีต

ธารน้ำแห่งนี้ไม่ใช่เพียงบ่อน้ำธรรมดา แต่คือ ป่าพุ ระบบนิเวศที่เกิดจากน้ำผุดจากเขาหินปูน ทำให้น้ำใส เย็น และสะอาดตลอดทั้งปี ความใสนี้ไม่ได้เป็นเพียงความรู้สึก แต่ได้รับการยืนยันจากธรรมชาติเอง ผ่านการพบ แมลงชีปะขาวและแมลงเกาะหิน ซึ่งจะอาศัยอยู่ได้เฉพาะในแหล่งน้ำที่มีคุณภาพดีที่สุดเท่านั้น นี่คือเครื่องการันตีความบริสุทธิ์ที่ไม่มีตรารับรองใดเทียบได้

มากกว่าสายน้ำ คือผืนป่าที่ยังมีลมหายใจ

ความมหัศจรรย์ของที่นี่ไม่ได้หยุดอยู่แค่ธารน้ำผุดมรกต เพราะทั้งผืนป่าแห่งนี้คือ พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่ยังมีชีวิต เต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตและพืชพรรณหายากมากมาย เพียงแค่เดินสำรวจไม่กี่ร้อยเมตร คุณก็จะได้พบกับความหลากหลายของระบบนิเวศถึงสามรูปแบบในพื้นที่เดียว — ทั้ง ป่าดิบแล้ง ที่อุดมสมบูรณ์, ป่าพุ ที่ชุ่มฉ่ำริมธารน้ำใส และไฮไลต์อย่างป่าละเมาะเขาหินปูน ที่พืชพันธุ์ต้องปรับตัวเพื่อดำรงชีวิตบนหน้าผาชันราวกับผลงานศิลปะจากธรรมชาติ มากกว่าเที่ยว คือการได้เห็นความสำเร็จของการอนุรักษ์

ความพยายามของชุมชนไม่เคยสูญเปล่า การสำรวจยังพบการกลับมาของสัตว์หายากอย่าง ลิงลม และเต่าเหลือง ซึ่งเป็นดัชนีชี้วัดว่าผืนป่าแห่งนี้กำลังฟื้นคืนความสมบูรณ์อย่างแท้จริง และความรู้นี้เองที่ถูกส่งต่อไปยังอาสาสมัครชุมชน ทำให้พวกเขาไม่ใช่แค่คนพายเรือ แต่คือ เจ้าบ้าน ที่เล่าเรื่องราวของป่าได้อย่างภาคภูมิใจและถูกต้อง 100%

ชิมลูกชก ลิ้มรสภูมิปัญญาที่ผูกพันกับผืนป่า

มาถึงบ้านน้ำราดแล้ว ห้ามพลาดของดีท้องถิ่น! นั่นคือ ลูกชก (ที่หลายคนรู้จักในชื่อลูกชิด) ที่ได้จากต้นชกในป่านี่เอง ภูมิปัญญาการแปรรูปจากผลไม้ป่า กลายเป็นผลิตภัณฑ์สร้างรายได้ให้ชุมชน นอกจากนี้ยังมีภูมิปัญญาการทำ ไม้กวาดดอกเลา และสูตรยาต้มสมุนไพร หมู เห็ด เป็ด ไก่ ไหลเผือก ที่สืบทอดกันมา นี่คือเสน่ห์ของวิถีชีวิตที่ คนอยู่กับป่า อย่างแท้จริง

ได้เวลาออกเดินทางมาสัมผัสสวรรค์ที่ยังมีชีวิต

ป่าต้นน้ำบ้านน้ำราด ไม่ใช่แค่ที่เที่ยวสวย ๆ แต่คือบทเรียนของการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างเคารพ

หาดทิพย์เจอนี่ขอชวนคุณมาสัมผัสความเย็นฉ่ำของธารน้ำมรกตด้วยตัวเอง แช่น้ำให้ชื่นใจในโซนที่กำหนด สูดกลิ่นป่าให้เต็มปอด พายคายัคลอดอุโมงค์ต้นไม้ แล้วคุณอาจค้นพบว่า…สวรรค์บนดิน ไม่ได้อยู่ไกลอย่างที่คิด

Tips: ก่อนออกเดินทางสู่บ้านน้ำราด

ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุด: ที่นี่เที่ยวได้เกือบทั้งปี แต่ถ้าอยากเห็นน้ำใสมรกตที่สุด แนะนำให้มาในช่วงธันวาคม – เมษายน เพราะน้ำจะนิ่ง ใส และไม่มีน้ำป่าไหลหลากมาผสม

ค่าใช้จ่ายเล็กน้อย เพื่อดูแลผืนป่า (รายได้ทั้งหมดกลับคืนสู่การดูแลป่าโดยชุมชน)

• ค่าเข้า: ผู้ใหญ่ 30 บาท / เด็ก 15 บาท
• ค่าจอดรถ: 30 บาท
• ค่าเช่าเรือคายัค: 50 บาท / 30 นาที

พิกัด

ป่าต้นน้ำบ้านน้ำราด ตำบลบ้านทำเนียบ อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี

เปิดทุกวัน 09.00 – 17.00 น.

แนะนำช่วงเช้าหรือบ่ายแก่ ๆ อากาศสบาย แสงสวย เหมาะกับการพายเรือและถ่ายภาพที่สุด